کولرهای سلولزی به عنوان یکی از محبوب‌ ترین دستگاه‌های خنک‌ک ننده تبخیری به دلیل مصرف پایین انرژی راندمان خنک‌ کنندگی بالا و قیمت مناسب در بسیاری از نقاط جهان مورد استفاده قرار می ‌گیرند. این سیستم بصورت انواع متنوع و ارتقا یافته نیز وجود دارد مثلا کولر سلولزی هوشمند نوع مدرن این دستگاه است. با این حال کارایی این دستگاه‌ها  به شرایط آب ‌و هوایی منطقه ‌ای بستگی دارد که در آن مورد استفاده قرار می ‌گیرند. بنابراین پیش از خرید یا استفاده از کولر سلولزی لازم است بررسی کنیم که این نوع کولر در چه مناطقی بیشترین بازدهی را دارد و در کدام مناطق انتخاب مناسبی نیست.

کولر سلولزی چگونه کار می کند؟
برای درک اینکه چرا کولر سلولزی فقط در برخی مناطق عملکرد مناسبی دارد ابتدا باید با مکانیزم عملکرد آن آشنا شویم. کولر سلولزی از فرآیند طبیعی تبخیر آب برای خنک کردن هوا استفاده می کند. این دستگاه با مکش هوای گرم محیط به درون دستگاه آن را از میان پدهای ضخیم مرطوب عبور می ‌دهد. آب موجود در پدها تبخیر شده و این تبخیر باعث کاهش دمای هوا می شود. سپس هوای خنک و مرطوب به فضا دمیده می شود. در واقع خنک‌ سازی از طریق جذب گرمای هوای گرم توسط آب انجام می شود.
این فرایند تنها زمانی به‌خوبی عمل می کند که هوا خشک باشد. هرچه هوا خشک‌ تر باشد تبخیر آب سریع‌تر انجام می شود و در نتیجه دمای هوا بیشتر کاهش می‌یابد. اما در مناطقی که رطوبت بالایی دارند هوا از قبل اشباع از بخار آب است و فضای کافی برای تبخیر مجدد آب وجود ندارد بنابراین تاثیر خنک ‌کنندگی خیلی کاهش می ‌یابد.

بهترین مناطق برای استفاده از کولر سلولزی
کولر سلولزی در مناطقی بهترین عملکرد را دارد که دارای آب ‌و هوای گرم و خشک هستند. این نوع آب‌ و هوا معمولا در مناطق بیابانی نیمه خشک  یا مناطقی با تابستآن‌ های داغ و رطوبت پایین دیده می شود. این‌ها برخی از مشخصات مناطقی هستند که کولر سلولزی در آن‌ ها توصیه می شود

رطوبت نسبی پایین کولر سلولزی در مناطقی با رطوبت نسبی کمتر از ۴۰ درصد عملکرد ایده ‌آل دارد. هرچه رطوبت پایین‌ تر باشد تبخیر آب بهتر انجام می شود و خنک‌ کنندگی موثرتر است.

دمای بالا در تابستان هرچه دمای هوا بالاتر باشد توانایی تبخیر آب افزایش می‌یابد و کولر با قدرت بیشتری می تواند دما را کاهش دهد.

آب سالم و در دسترس از آنجا که کولر سلولزی به طور دائم از آب برای خنک کردن استفاده می کند وجود آب با کیفیت و فشار مناسب در این مناطق اهمیت دارد.

نمونه‌ هایی از مناطقی که در آن‌ ها استفاده از کولر سلولزی بسیار رایج و موثر است شامل شهرهای مرکزی ایران مانند اصفهان، یزد ،کرمان، سمنان، شهرکرد، زاهدان و سایر مناطق بیابانی و نیم خشک می شود. همچنین در کشورهای دیگر مناطقی از ایالت‌های غربی آمریکا مانند آریزونا و نوادا نیز از این نوع سیستم بهره می ‌برند.
توجه داشته باشیم که کانال کشی هوا برای سیستم های تهویه مطبوع در افزایش کارایی آن ها تاثیر بالایی دارند.

مناطقی که کولر سلولزی در آن‌ ها مناسب نیست

در مقابل مناطقی که دارای آب ‌و هوای مرطوب هستند مانند نواحی شمالی ایران (گیلان، مازندران، گلستان) جنوب شرقی آسیا یا مناطق استوایی انتخاب مناسبی برای کولر سلولزی نیستند. دلایل آن در زیر است

رطوبت بالا در هوای مرطوب ظرفیت تبخیر هوا کم است. وقتی رطوبت محیط به بالای ۶۰ درصد می‌ رسد کولر سلولزی سخت می تواند دمای هوا را کاهش دهد و تنها باعث افزایش بیشتر رطوبت در فضا می شود.

ایجاد ناراحتی و احساس دم‌کردگی چون کولرهای سلولزی هوا را مرطوب می کنند در هوای مرطوب‌ تر باعث ایجاد حس شرجی و دم ‌کردگی خواهند شد.

احتمال رشد قارچ و کپک رطوبت بیش از حد در فضا می تواند محیطی مناسب برای رشد کپک‌ ها و قارچ‌ ها فراهم کند.

در چنین مناطقی استفاده از کولرهای گازی یا سیستم‌های تهویه مطبوع (HVAC) گزینه بسیار مناسب ‌تری است چرا که این سیستم‌ ها هوا را خنک می کنند و رطوبت اضافی را نیز از محیط حذف می کنند.

نکات مهم برای بهینه ‌سازی کارکرد کولر سلولزی

حتی در مناطق گرم و خشک رعایت چند نکته باعث افزایش کارایی و دوام کولر سلولزی خواهد شد

-تهویه مناسب محیط برای جلوگیری از انباشته شدن رطوبت در فضای داخلی باید امکان خروج هوای مرطوب وجود داشته باشد. باز بودن پنجره یا نصب خروجی هوا الزامی است.
-استفاده از پدهای استاندارد و باکیفیت پدهای سلولزی نقش اصلی در تبخیر و خنک ‌سازی دارند. استفاده از پدهای نو و مرغوب موجب بهبود راندمان می شود.
- رسیدگی به آب و پمپ تمیز بودن مخزن آب و عملکرد صحیح پمپ برای حفظ تبخیر موثر ضروری است.
- نصب در مکان مناسب نصب کولر در سایه و دور از تابش مستقیم آفتاب موجب افزایش راندمان آن می شود.

کولر سلولزی در مناطق با رطوبت پایین و دمای بالا بهترین عملکرد را دارد. در این مناطق با استفاده از هوای خشک و فرآیند تبخیر دمای محیط را تا حد قابل توجهی کاهش می ‌دهد. در مقابل استفاده از این دستگاه در نواحی مرطوب یا شرجی  بی‌ اثر است مگر آنکه از سیستم های رطوبت گیر در کنار کولر سلولزی استفاده کنید. بنابراین پیش از خرید یا نصب کولر سلولزی شرایط آب ‌وهوایی محل زندگی خود را بررسی کرده و با انتخابی آگاهانه هزینه ‌های خود را بهینه و بهره ‌وری را حداکثر کنید. برای شماره رایگان با شرکت تهویه مطبوع خلیج فارس تماس بگیرید.